TIP 1: PRESENTEER DE INFORMATIE STRATEGISCH
De manier waarop je informatie presenteert beïnvloedt individuele keuzes en beslissingen.
Een doeltreffende aanpak is om van de klimaatvriendelijke keuze de standaardkeuze te maken, want het is heel waarschijnlijk dat mensen daarbij blijven. Mensen aanmoedigen om hun toestellen standaard in de spaarstand te zetten, kan hen zo helpen om hun verbruik te verminderen.
Hoe informatie wordt voorgesteld, speelt ook een belangrijke rol. Je doet er goed aan om de ecologische en de traditionele opties als één geheel voor te stellen. Zo zijn mensen meer geneigd om de vegetarische optie te kiezen als ze deel uitmaakt van het ‘gewone’ menu en er niet los van staat.
Kies ten slotte positieve referentiepunten. In plaats van het te hebben over het gebrek aan actie leg je beter de nadruk op de gerealiseerde vooruitgang en de geboekte overwinningen. Zo creëer je een positieve verankering.
TIP 2: BENADRUK DE SOCIALE CONTEXT
We worden sterk beïnvloed door het gedrag van de mensen rondom ons. Daarom kan informeren over de gevestigde sociale regels een krachtige drijfveer voor de klimaatactie zijn.
Daarvoor bestaan drie benaderingen:
- Informeren over het gedrag van de anderen om mensen aan te zetten om in actie te komen. Bijvoorbeeld: informeren over hoeveel mensen hun consumptiepatroon of eetgewoontes wijzigen.
- De sociale verwachtingen benadrukken om het verantwoordelijkheidsgevoel aan te spreken. Bijvoorbeeld: beklemtonen (ook aan de hand van betrouwbare cijfers) dat de meerderheid van de mensen klimaatactie noodzakelijk vindt.
- De nadruk leggen op de positieve tendensen. Bijvoorbeeld: in de plaats van te vermelden dat “12% van de mensen met de fiets naar het werk gaat” (wat geen sociale norm is), vermeld je dat in een bepaalde stad of regio “meer en meer mensen voor de fiets kiezen”.
TIP 3: BRENG MENSEN OPNIEUW IN CONTACT MET DE NATUUR
Door de natuur opnieuw centraal te stellen in ons leven worden we ons weer bewust van de enorme voordelen die ze biedt en van de noodzaak om haar te beschermen.
Meer groene ruimten in steden leidt tot minder stress, een betere concentratie of meer welzijn. Dat moedigt mensen ook aan om gedrag te vertonen dat gunstig is voor het klimaat.
Mensen aanzetten om tijd door te brengen in de openlucht, of activiteiten organiseren om opnieuw in contact te komen met de natuur versterkt onze spontane neiging om van de natuur te houden. Het werkt in op onze intrinsieke motivatie om goed te doen voor het klimaat.
Soms kunnen zelfs eenvoudige afbeeldingen van de natuur, bij voorkeur de lokale natuur, al een positieve rol spelen in dat proces en die gevoelens versterken.
TIP 4: GEBRUIK CONTEXTUELE STIMULI
Contextuele stimuli, zoals stickers of affiches, spelen een cruciale rol om mensen te herinneren aan het gewenste gedrag.
Om ze doeltreffend toe te passen is het noodzakelijk om de specifieke plaatsen, contactpunten en communicatiekanalen te identificeren die samenhangen met het gedrag dat je wilt wijzigen of promoten.
Hoe dichter de stimulus zich bij het punt bevindt waar het gedrag of het verbruik zich voordoet, des te doeltreffender zal hij zijn.
Om mensen bijvoorbeeld aan te moedigen om ‘s avonds de verwarming op kantoor uit te zetten, plak je beter stickers in de buurt van de deuren of op de schakelaars, om hen er bij het verlaten van het kantoor aan te herinneren.
TIP 5: STIMULEER EN BELOON
Gedrag en acties kunnen beïnvloed worden door stimulansen en beloningen, zowel van financiële als van sociale aard.
Stimulansen doen dienst als ‘wortel’ die je mensen voorhoudt om ze aan te zetten tot klimaatactie, terwijl geschenken of felicitaties ‘beloningen’ zijn die ze krijgen nàdat ze de actie hebben uitgevoerd.
Financiële beloningen kunnen geld, kortingsbonnen of gratis spullen zijn, terwijl niet-financiële beloningen de vorm aannemen van sociale erkenning (bijvoorbeeld: op sociale media, door lof of toegang tot een exclusieve groep).
Zo kun je klimaatactie aanmoedigen door bijvoorbeeld de ‘kampioen van de maand’ in de schijnwerpers te zetten. Dat is dan de persoon die de grootste inspanningen heeft geleverd op een bepaald vlak.
TIP 6: GEEF MENSEN HET GEVOEL DAT ZE IN HET OOG GEHOUDEN WORDEN
Mensen het gevoel geven dat ze in het oog gehouden worden kan goed werken om hen aan te moedigen om beter gedrag te gaan vertonen. Dat klinkt streng, maar vraagt niet noodzakelijk meer sociale controle.
Het kan bijvoorbeeld door observatie op specifieke plekken. Soms volstaat één paar ogen om mensen aan te sporen om het juiste gedrag te stellen.
Ook de aanwezigheid van vrijwilligers kan een aanzienlijke impact hebben. Het herinnert mensen aan de aanwezigheid van anderen en moedigt zo het naleven van de sociale normen aan.
Een concreet voorbeeld is dat van parken waar afbeeldingen van ogen (van kinderen, dieren of fictieve personages) op de bomen mensen het gevoel geven dat ze bekeken worden. Dat spoort hen aan om hun afval niet op de grond te gooien.
TIP 7: VERBIND MET BESTAAND GEDRAG
Om klimaatvriendelijk gedrag gemakkelijker ingang te doen vinden, kun je in de specifieke context waarbinnen mensen actief zijn, gerichte aanpassingen voorstellen. Zo kan je bijvoorbeeld het gewenste gedrag koppelen aan een activiteit die al stevig verankerd is of aan een plezierige, dagelijkse gewoonte.
Het kan bijvoorbeeld een suggestie zijn om naar je favoriete afspeellijst te luisteren terwijl je te voet of met de fiets naar het werk gaat. Je kunt ook de aanbeveling doen om de thermostaat ‘s avonds na het tanden poetsen lager te zetten.
Door die adviezen te koppelen aan bestaande gewoonten of plezierige momenten, vergemakkelijk je de overgang naar klimaatvriendelijk gedrag.
TIP 8: BENADRUK DE VERLIEZEN
Mensen zijn dubbel zo gevoelig voor verlies als voor winst. Als je het hebt over de klimaatverandering is het dus beter om de nadruk te leggen op de verliezen die we kunnen oplopen dan op de winst.
“Door je huis te isoleren kun je per dag 50 euro besparen” heeft bijvoorbeeld minder impact dan zeggen: “Zoals je isolatie er nu aan toe is, verlies je per dag 50 euro met je huis.”