Tip 1: Informeer over de lokale context
Om de psychologische afstand te verkleinen is het belangrijk om informatie te geven over de lokale uitdagingen van klimaatverandering en te illustreren hoe die rechtstreekse impact kan hebben op het dagelijkse leven van individuen en de mensen rondom hen. Zo voelen mensen zich persoonlijker betrokken bij klimaatkwesties en zullen ze zich sneller actief inzetten voor verandering.
Je kan de dagelijkse impact van klimaatverandering bijvoorbeeld illustreren door de evolutie van temperaturen op een bepaalde plek te beklemtonen. Hoe specifieker die plek is, des te impactvoller jouw boodschap. Naargelang het publiek kan het interessant zijn om de waargenomen veranderingen te belichten voor een land, streek of zelfs stad.
Tip 2: Benadruk de zekerheid van klimaatveranderingen
De klimaatcrisis voorstellen als een waarschijnlijkheid eerder dan een zekerheid is een van de problemen die klimaatactie in de weg staan. Lange tijd durfden wetenschappers – kenners die kunnen spreken vanuit autoriteit – niet duidelijk meedelen dat de klimaatverandering een realiteit is. Maar informatie wordt vaak onderschat en genegeerd als je het niet meedeelt als een zekerheid.
Om dat te vermijden is het noodzakelijk om met een duidelijke boodschap te komen. Zo is meer dan 99,9% van de wetenschappers het erover eens dat onze menselijke activiteiten verantwoordelijk zijn voor de klimaatverandering.
Tip 3: Straal positiviteit uit
Informatie over de klimaatverandering is vaak negatief en fatalistisch. Het gaat over branden, overstromingen en vooral dreigende achteruitgang. Dat kan emoties uitlokken die de klimaatactie verlammen.
Positieve veranderingen en verbeteringen als gevolg van individuele of collectieve inspanningen worden te weinig benadrukt. Nochtans stemmen ze hoopvol en kunnen ze het gevoel aanwakkeren dat persoonlijke acties ertoe doen om zo klimaatactie te stimuleren. Klimaatactie associëren met een gelukkige levensstijl die het welzijn ten goede komt en waarvoor mensen niets moeten opofferen of niet aan comfort moeten inboeten, is een andere manier om voor een positieve noot te zorgen.
Storytelling kan hierbij helpen om het publiek een aangename en toegankelijke ecologische toekomst voor te stellen die emotionele betrokkenheid creëert.
Tip 4: Vergroot het gevoel van effectiviteit
Je kan het gevoel van zelfeffectiviteit versterken door mensen te informeren over positieve veranderingen die voortvloeien uit de inspanningen van individuen of groepen. Als bepaalde mensen het verschil kunnen maken, kan jouw publiek dat ook. Bovendien zullen mensen zich minder alleen voelen wanneer ze zien dat acties van anderen ook positieve resultaten opleveren. Ze voelen dat ze deel uitmaken van een grotere beweging met duidelijke positieve impact.
Tip 5: Benadruk de verliezen
Mensen zijn dubbel zo gevoelig voor verlies dan voor winst. Als je het hebt over klimaatverandering is het dus beter om de nadruk te leggen op de mogelijke verliezen dan op de winst. “Door je huis te isoleren kan je 50 euro besparen per dag” heeft bijvoorbeeld minder impact dan zeggen: “Zoals jouw isolatie er nu aan toe is, verlies je 50 euro per dag”.
Tip 6: Vereenvoudig dankzij mentale modellen
Heel wat maatregelen die men momenteel gebruikt om de klimaatverandering uit te leggen zijn moeilijk te vatten en visualiseren. Het is dus belangrijk om cijfers, zoals die van de CO2-uitstoot, te vertalen naar tastbare beelden of ‘mentale modellen’ die mensen aanspreken.
Een van die mogelijke mentale modellen is het gebruik van de CO2-equivalent. Die kan interessant zijn om de impact van verschillende gedragingen te vergelijken. Zo kan je bijvoorbeeld zeggen dat de uitstoot voor de productie van een elektrische wagen dubbel zo groot is dan het vervaardigen van een auto op klassieke brandstof. Een elektrische wagen stoot tijdens zijn levensduur echter drie keer minder CO2 uit dan een wagen op fossiele brandstof.
Tip 7: Gebruik de juiste boodschappers
Informatie wordt anders ontvangen naargelang de persoon die ze vertelt. Autoriteitsfiguren, zoals mensen die bekendstaan om hun expertise over een onderwerp, komen vaak betrouwbaar en geloofwaardig over.
Naast klimatologen en wetenschappers lijkt het erop dat de leden van een gezin (inclusief kinderen), ook een belangrijke impact hebben op klimaatactie.
Bij gebrek aan autoriteitsfiguren kunnen ‘peers’ en andere vertrouwenspersonen ook goede boodschappers zijn.
Met wat verbeelding kan je zelfs dieren die lijden onder de gevolgen van de klimaatverandering beschouwen als boodschappers. Bij communicatie gebruik maken van antropomorfisme — het toekennen van menselijke eigenschappen aan niet-menselijke wezens — heeft zijn nut al bewezen bij bewustmakingsacties.
Tip 8: Communiceer op het juiste moment
Mensen zijn ontvankelijker en staan meer open voor veranderingen wanneer ze de informatie op het juiste moment krijgen. Gewoonten, en dan vooral gewoonten die bijdragen aan de klimaatverandering, zullen sneller veranderen als mensen geïnformeerd of gestimuleerd worden tijdens een kantelpunt dat hun dagelijks leven verstoort (de zogenaamde ‘window of opportunity’).
Het is dus verstandig om bevolkingsgroepen aan te spreken die een belangrijke verandering doormaken (bijvoorbeeld jonge ouders) en te communiceren via kanalen waar zij toegang toe hebben: ziekenhuizen, winkels met baby-uitzet, workshops voor jonge ouders … .